Kuzey Kıbrıs'ta Şirket Kurmak

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) bir işletme kurmak yabancı yatırımcılar için kazançlı olabilir. Kuzey Kıbrıs'taki şirket türleri, ilgili maliyetler, prosedürel adımlar, zaman çizelgeleri ve vergi yükümlülükleri hakkında kapsamlı bir rehber sunuyoruz.

Kuzey Kıbrıs'ta Şirket Kurmak

Yabancılara Sunulan Şirket Türleri:

• Yerel Limited Şirket (LTD): Yerli ve yabancı yatırımcılara izin verir; gayrimenkul gibi kısıtlı sektörler hariç, yabancı mülkiyet %100’e kadar olabilir, bu sektörlerde %51 yerel ortak gereklidir. Minimum sermaye gereksinimi: €25.000.
• Yabancı Şirket Şubesi: Ana şirkete ait olup belirli bir sermaye gereksinimi yoktur, ancak banka teminatı gerekebilir.
• Serbest Ticaret Bölgesi (FTZ) Şirketi: Vergi muafiyetleriyle serbest ticaret bölgelerinde faaliyet gösterir, yabancıların %100 hisseye sahip olmasına izin verilir. Minimum sermaye gereksinimi: €50.000.
• Uluslararası İşletme Şirketi (IBC): Sadece KKTC dışındaki faaliyetler için olup, ikamet etmeyen mülkiyet gerektirir. Minimum sermaye gereksinimi: €20.000.

İlgili Maliyetler:

• Kayıt Ücretleri: Serbest Ticaret Bölgesi (FTZ) şirketleri için yaklaşık €5.000.
• Banka Teminatı: Yerel Limited Şirket (LTD) için yaklaşık 140.000 TL, değişebilir.
• Profesyonel Ücretler: Hukuk ve muhasebe hizmetleri için aylık ücretler 50 ile 250 GBP arasında değişmektedir, şirket ve iş yüküne bağlı olarak.

Prosedürel Adımlar:

1. İsim Rezervasyonu: Onay için önerilen isimlerin sunulması.
2. Şirket Ana Sözleşmesi'nin Hazırlanması: Şirket Esas Sözleşmesi'nin hazırlanıp noter tasdiki yapılması.
3. Kuruluş Belgelerinin Sunulması: Şirket yapısını ve faaliyetlerini ayrıntılandıran gerekli belgelerin (ör. MŞ1, MŞ2, MŞ3) sunulması.
4. Sermaye Depozitosu: KKTC’de bir banka hesabına gerekli sermayenin yatırılması.
5. Gerekli Sertifikaların Alınması: Vergi Güvenlik Sertifikaları ve diğer ilgili belgelerin alınması.
6. Kayıt Tamamlama: Resmi Kuruluş Sertifikası'nın alınması.

Zaman Çizelgeleri: Yerel Limited Şirket (LTD) ve Yabancı Şirket Şubesi: 4-6 hafta; Serbest Ticaret Bölgesi (FTZ) Şirketi ve Uluslararası İşletme Şirketi (IBC): 3-4 hafta.

Vergi Yükümlülükleri:

Kurumlar Vergisi:
Net kar üzerinden %10 standart oran. Tamamen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) dışında faaliyet gösteren Serbest Ticaret Bölgesi şirketleri kurumlar vergisinden muaftır.

Gelir Vergisi:
Kurumlar vergisinden sonra karlara ek %15 uygulanır, toplam vergi yükünü %23.5 yapar.

KDV (Katma Değer Vergisi):
Standart oran %16. Serbest Ticaret Bölgesi ve Uluslararası İşletme Şirketleri genellikle KDV’den muaftır.

Diğer Vergiler:
Belirli koşullara bağlı olarak, temettü ve faizler üzerinde stopaj vergisi uygulanabilir.

Türkiye'de Şirket Kurmak

Türkiye’de bir işletme kurmak yabancı yatırımcılar için kazançlı olabilir. Türkiye’deki şirket türleri, maliyetler, prosedürel adımlar, zaman çizelgeleri ve vergi yükümlülükleri ile ilgili rehberimizle sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz.

Türkiye'de Şirket Kurmak

Yabancılar için Mevcut Şirket Türleri:

• Limited Şirket (LLC): KOBİ'ler için uygundur, 1-50 ortak ve %100 yabancı mülkiyete izin verir. Minimum sermaye gereksinimi: 50.000 TRY.
• Anonim Şirket (JSC): Büyük işletmeler için idealdir, en az bir ortak gerektirir; %100 yabancı mülkiyete izin verilir. Minimum sermaye: 250.000 TRY.
• Şube: Yabancı şirketin ayrı bir tüzel kişilik oluşturmadan faaliyet göstermesine olanak tanır; belirli bir sermaye gereksinimi yoktur, ancak ana şirket Türk operasyonları için yeterli fon ayırmalıdır.
• İrtibat Bürosu: Yabancı şirketlerin pazar araştırması ve fizibilite çalışmaları yapmasına izin verir, ancak ticari faaliyetlerde bulunamaz. Tamamen ana şirkete aittir ve herhangi bir sermaye gerektirmez, çünkü gelir getirici operasyonlarda bulunamaz.

İlgili Maliyetler:

• Kayıt Ücretleri: 8.500 - 15.000 TRY arasında değişir. Şirket türüne ve bölgeye göre farklılık gösterir.
• Noter ve Tercüme Ücretleri: Tahmini 1.500 - 2.500 TRY.
• Hukuki ve Danışmanlık Ücretleri: Hizmet sağlayıcıya göre değişiklik gösterir; yerel uzmanlara danışılması önerilir.
• Banka Teminatı: Bazı bankalar tarafından gereklidir.

Prosedürel Adımlar:

1. İsim Doğrulama: Merkezi Ticaret Sicil Sistemi (MERSIS) üzerinden önerilen şirket isminin benzersizliğini doğrulayın.
2. Ana Sözleşme: Şirket ana sözleşmesini hazırlayın ve noterden tasdik ettirin.
3. Vergi Kimlik Numaraları Alın: Şirket ve hissedarlar için yerel vergi dairesinden vergi kimlik numarası alın.
4. Sermaye Depozitosu: LLC'ler için kayıttan önce sermayenin en az %25'ini yatırın; kalanını iki yıl içinde tamamlayın. JSC'ler için kayıttan önce %25'i yatırılmalıdır.
5. Kayıt ve Noter Onayı: Yerel Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne gerekli belgeleri sunun. Yevmiye defteri ve büyük defter gibi şirket defterlerini noter onaylatın.
6. Vergi Dairesi Kaydı: Yerel vergi dairesine kaydolun ve vergi levhası alın.
7. Sosyal Güvenlik Kaydı: Çalışanları Sosyal Güvenlik Kurumu'na kaydedin.

Zaman Çizelgeleri: Limited Şirket (LLC): 1-2 hafta; Anonim Şirket (JSC): 2-3 hafta; Şube: 2-4 hafta; İrtibat Bürosu: 2-3 hafta.

Vergi Yükümlülükleri:

Kurumlar Vergisi:
Net kâr üzerinden %25 oranında standart vergi oranı uygulanır.

KDV (Katma Değer Vergisi):
Standart oran 18%’dir; bazı ürün ve hizmetler için indirimli oranlar 1% ve 8% olarak uygulanır.

Stopaj Vergisi:
Oranlar değişiklik gösterir; örneğin, yurt dışına yapılan temettüler için %15 stopaj vergisi uygulanır.

Sosyal Güvenlik Katkıları:
İşverenler, çalışanların brüt maaşının yaklaşık %22.5'ini sosyal güvenlik katkısı olarak öder.

Kuzey Kıbrıs'ta Yabancılar İçin Yeni Emlak Yasası

Değişikliklerin Genel Bakışı

21 Mayıs 2024'te Kuzey Kıbrıs'ta emlak yasasında önemli değişiklikler yapıldı ve bu değişiklikler özellikle yabancı alıcıları etkiliyor. Bu değişiklikler, mevcut yasal boşlukları kapatmayı, şeffaflığı artırmayı, alıcıları yasadışı işlemlerden korumayı ve piyasadaki vergi uyumunu sağlamayı hedefliyor.

Yasanın Öne Çıkan Hususları

• Yabancılar (Almanya, ABD, İngiltere, Rusya gibi ülkelerden) artık bir mülk satın alabilirler: bir ev, bir daire veya bir arsa (1.338 m²'ye kadar). Ayrıca, üç kişi birlikte mülkiyet sahibi olabilir.
• Kuzey Kıbrıs'ı tanıyan ülkelerin vatandaşları (şu anda sadece Türkiye) üç daireye kadar satın alabilirler.
• Yabancılar, tarım veya orman arazisi ya da ortak tapulu mülk satın alamazlar.
• Bir projede, birimlerin %80'i yabancılara satılabilir, ancak aynı ülkeden vatandaşlara satılacak mülk sayısına kısıtlama getirilmiştir.
• Yatırım için yabancılar sağlık ve turizm gibi sektörlerde mülk satın alabilir, ancak yerel bir bankaya 20 milyon Euro yatırmaları ve bu yatırımı en az beş yıl boyunca tutmaları gerekir (bu eşiğin altındaki yatırımlar için danışmanlık randevusu alınız).
• Müteahhitler, inşaat aşamasında 'kat irtifak koçanı' almak zorundadırlar ve bu, yabancı alıcılar için ek koruma sağlar.

Vergiler ve Ücretler

Tüm vergiler ve ücretler, izin alındıktan sonra 60 gün içinde ödenmelidir. Yabancı alıcılar, kayıt için %6, damga vergisi için %0,5 ve tapu devri için %6 oranında vergi ödemek zorundadırlar. İlk kez alıcılar için KDV ve trafo ücreti de bir kerelik ödeme olarak alınır.

Yasal Uyum ve Cezalar

Yabancı alıcılar yasaya uymadıkları takdirde, asgari ücretten başlayarak 500 katına kadar para cezaları ile karşı karşıya kalabilirler. 21 Mayıs 2024'ten sonra yapılan avukat güven anlaşmaları, 75 iş günü içinde kayıt edilmediği takdirde geçersiz sayılır.

Alıcılar İçin Açıklamalar

Mayıs 2024'ten önce gayrimenkul satın alanlar için yasa, mevcut sözleşmeleri kayıt ettirmek için altı aylık bir süre tanımaktadır. Birden fazla mülke sahip olan yabancılar, Bakanlar Kurulu'na bildirimde bulunmalı ve satış bedelinin %1'ini vergi olarak ödemelidirler; aksi takdirde, bu süre sonunda ceza %3'e çıkacaktır.

Önemli: Eğer bir alıcı, izin aldıktan sonra altı ay içinde tapuyu devretmezse, izin iptal edilir ve yeniden başvuru yapıldığında ücret iki katına çıkar.

Son Düşünceler

Son değişiklikler, Kuzey Kıbrıs'ta daha yapılandırılmış ve şeffaf bir emlak piyasası oluşturmayı amaçlamaktadır. Vergiler artmamış olsa da, yabancı alıcılar şimdi mülkiyet hakları ve izinlerle ilgili daha sıkı düzenlemelere uymak zorundadırlar. Yasal uyumun sağlanması, hem alıcıyı hem de satıcıyı korur ve süreci her iki taraf için de daha sorunsuz hale getirir.

Daha detaylı tavsiyeler veya yardım için Kuzey Kıbrıs emlak hukuku konusunda deneyimli profesyonel bir emlak ajansına ya da hukuk uzmanlarına danışmanız önerilir.